کوپلینگ پمپ، انواع و کاربرد
انتقال سیالات از یک نقطه به نقطه دیگر توسط پمپ نیازمند یک نیروی محرک دارد. اکثر پمپ‌ها از یک موتور الکتریکی به عنوان نیروی محرکه برای به جریان انداختن سیال بهره می‌برند. در واقع پمپ، بخش مکانیکی و الکتروموتور، بخش برقی می‌باشد. برای انتقال انرژی چرخشی الکتروموتور به پمپ و در پی آن به جریان افتادن سیال باید یک راه ارتباطی بین دو بخش الکتروموتور و پمپ باشد؛ این راه ارتباطی تجهیزی به نام کوپلینگ پمپ است. فاکتورهای مهمی در انتخاب کوپلینگ پمپ وجود دارند که نقشی کلیدی در عملکرد صحیح و عمر طولانی پمپ ایفا می‌کند. در ادامه این مقاله به معرفی کوپلینگ پمپ، انواع و فاکتورهای انتخاب آنها پرداخته خواهد شد. برای دریافت مشاوره، اطلاع از قیمت کوپلینگ و زمان تحویل با کارشناسان ما در تماس باشید.
کوپلینگ پمپ
خرید کوپلینگ پمپ آب
جهت انتخاب و خرید انواع کوپلینگ مناسب برای پمپ با قیمت ارزان، ارسال و سفارش یک روزه، کافی است به صحفه خرید کوپلینگ در سایت کالا صنعتی مراجعه کنید. همچنین به منظور انتخاب مناسب کوپلینگ میتوانید با کارشناسان کالا صنعتی در تماس باشید و مشاوره فنی رایگان دریافت کنید.
کوپلینگ پمپ
در هنگام انتخاب و خرید انواع کوپلینگ پمپ بایستی فاکتورهایی را در نظر بگیرید؛ در ادامه به بررسی فاکتورهای مهم هنگام خرید کوپلینگ پمپ میپردازیم.
تعیین نوع کوپلینگ بر اساس پمپ آب: اولین قدم در انتخاب کوپلینگ، تعیین نوع کاربرد آن است. برای مثال، اگر به دنبال کوپلینگی برای یک پمپ با سرعت بالا هستید، باید از کوپلینگ انعطاف‌پذیر استفاده کنید.
گشتاور و سرعت پمپ آب: گشتاور و سرعت پمپ، دو عامل مهم در انتخاب کوپلینگ هستند. کوپلینگ انتخابی باید قادر به انتقال گشتاور مورد نیاز پمپ و تحمل سرعت آن باشد.
بررسی ناهمترازی: ناهمترازی بین شفت موتور و پمپ، در خیلی از مواقع وجود دارد. کوپلینگ انتخابی باید قادر به جبران ناهمترازی موجود باشد.
کوپلینگ پمپ آب
پمپ‌های آب از جمله انواع پمپ بوده که خود دامنه وسیعی دارند. نام پمپ آب عنوانی کلی بوده که کاربری‌های خانگی، کشاورزی و صنعتی دارد. پمپ آب خانگی معمولا بصورت الکتروپمپ است و پمپ و موتور آن بصورت یکپارچه است. پمپ‌های بزرگتری که اکثرا بصورت تک هستند نیاز به کوپل‌شدن با الکتروموتوری برای راه‌اندازی دارند؛ بدین منظور در پمپ‌های آب سانتریفیوژی که کاربردهای کشاورزی و صنعتی دارند به غیر از برخی از مدل‌ها، از کوپلینگ پمپ آب استفاده می‌شود.
معرفی کوپلینگ پمپ
کوپلینگ پمپ به تجهیزی گفته می‌شود که شفت الکتروموتور و پمپ را در یک راستا به هم متصل کرده و وظیفه انتقال نیرو بین آن دو را دارد. در اکثر پمپ‌ها از جمله پمپ سانتریفیوژ برای اتصال بخش الکتروموتور و پمپ از کوپلینگ استفاده می‌شود. اما تعداد اندکی از پمپ‌ها وجود دارند که فاقد کوپلینگ هستند مثل پمپ اتابلوک که شفت پمپ و الکتروموتور در آنها یکی است.
انواع کوپلینگ
کوپلینگ‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:
کوپلینگ‌های صلب
کوپلینگ‌های انعطاف‌پذیر
در صورتی که شفت‌ها دارای ناترازی باشند، از کوپلینگ‌های انعطاف‌پذیر استفاده می‌شود.
انواع کوپلینگ پمپ
کوپلینگ صلب
در حالتی که نیاز به هم‌راستایی دقیق محورها باشد از کوپلینگ صلب استفاده می‌شود. کوپلینگ صلب ناهم‌راستایی بین محورها را هر چند کم نمی‌پذیرد و در چنین شرایطی برای اتصال شفت پمپ و الکتروموتور باید به دقت هم راستا شوند.
انواع کوپلینگ صلب
کوپلینگ‌های صلب در دو نوع تولید می‌شوند:
این نوع کوپلینگ‌ها، ساده‌ترین نوع کوپلینگ هستند و از دو فلنج فلزی تشکیل شده‌اند که به طور مستقیم به شفت موتور و پمپ متصل می‌شوند. کوپلینگ‌های صلب برای کاربردهایی با سرعت کم و گشتاور بالا مناسب هستند.
نوع دیگر از دو نیم استوانه تشکیل شده که روی هم قرار گرفته و به وسیله پیچ و مهره به هم اتصال می‌یابند انتقال گشتاور از شفت موتور به شفت پمپ به وسیله خارهای معمولی صورت می‌گیرد.
کوپلینگ انعطاف‌پذیر
کوپلینگ انعطاف‌پذیر علاوه بر انتقال گشتاور وظیفه سازگارکردن ناهم‌راستایی محورها را به عهده دارند ناهم‌راستایی شفت‌ها به علت تغییر بار، تغییر دما، استارت ناگهانی، یا توقف سریع را دارد.
انواع کوپلینگ انعطاف‌پذیر
کوپلینگ‌های انعطاف‌پذیر خود به دو دسته تقسیم می‌شوند:
1) کوپلینگ انعطاف‌پذیر مکانیکی: به کوپلینگ‌هایی گفته می‌شود که انعطاف‌پذیری آنها به خاطر ساختار مکانیکی است و تمامی عناصر آنها فلزی است. کوپلینگ‌های انعطاف‌پذیر فلزی در انواع پمپ بکار میروند؛ در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
کوپلینگ دنده‌ای
کوپلینگ دنده‌ای یکی از انواع انعطاف‌پذیر بوده که از جنس فلزی است. در این نوع کوپلینگ، دو توپی که سر آنها بصورت چرخدنده‌ای است با یکدیگر درگیر شده و انتقال نیرو انجام می‌شود. کوپلینگ دنده‌ای برای کاربردهای ماشین آلات صنعتی سنگین که در آنها قرار است گشتاور زیادی انتقال داده شود، استفاده می‌شود.
کوپلینگ دیسکی
کوپلینگ دیسکی از آنجایی که انعطاف‌پذیر هستند می‌توانند ناهم‌راستایی‌های شفت را جبران کنند. کوپلینگ‌های دیسکی چند تکه هستند و به صورت تک دیسک یا دو دیسک تولید می‌شوند.
کوپلینگ هزار خواری UCC
این کوپلینگ‌ها نوعی از کوپلینگ‌های دنده‌ای هستند که به کوپلینگ‌های چدنی تفلونی نیز معروف هستند. این کوپلینگ‌ها به صورت برنجی نیز تولید می‌شوند.
2) کوپلینگ‌های انعطاف‌پذیر الاستومری: کوپلینگ‌های الاستومری کوپلینگ‌هایی هستند که از دو هاب و یک عنصر پلاستیکی به نام الاستومر بین دو هاب تشکیل شده است. کوپلینگ‌های انعطاف‌پذیر الاستومری که در پمپ‌ها استفاده می‌شوند در زیر آورده شده‌اند:
کوپلینگ HRC
این کوپلینگ‌ها ظرفیت حمل و سرعت بالایی دارند. از مزیت‌های این کوپلینگ می‌توان به استحکام مناسب هنگام لرزش و همچنین جبران ناترازی زاویه‌ای اشاره کرد.
کوپلینگ KB
این کوپلینگ با نام‌های کوپلینگ لقمه‌ای و N-EUPEX نیز شناخته می‌شود. این کوپلینگ‌ها در جنس‌های متفاوتی ساخته می‌شوند و در صورت نصب درست به ندرت دچار سایش می‌شوند. کوپلینگ KB می‌توانند ناهم‌راستایی شفت را جبران کنند.
کوپلینگ میل‌پینی
کوپلینگ میل‌پینی یا هالوپین یکی از پرکاربردترین انواع کوپلینگ‌ها است. در تمامی کاربردهایی که نیاز به انتقال گشتاور تحت شرایط عملیاتی سخت دارند، از این کوپلینگ‌ها استفاده می‌شوند. کوپلینگ‌های میل‌پینی علاوه بر جذب ناترازی زاویه‌ای، می‌توانند بارهای شوک و لحظه‌ای را نیز تحمل کنند.
کوپلینگ مناسب برای انواع پمپ
در جدول زیر به رایج‌ترین کوپلینگ‌های مورد استفاده در انواع پمپ اشاره شده است.
نوع پمپکوپلینگ
پمپ دنده‌ای _ پمپ پیستونی
کوپلینگ HRC
پمپ‌های هیدرولیکیکوپلینگ هزار خواری UCC
پمپ‌های حلزونی _ پمپ‌های افقی طبقاتی
کوپلینگ KB
پمپ پیستونیکوپلینگ میل‌پینی
کاربرد کوپلینگ در پمپ
کوپلینگ‌ها برای بازدهی بیشتر باید دارای خصوصیاتی مخصوص خود باشند؛ یک کوپلینگ باید بتواند در برابر شوک ناگهانی که تحت تاثیر تغییر بار در پمپ یا توقف ناگهانی محرک اتفاق می‌افتد، مقاومت کند. در بسیاری از پمپ‌ها به دلیل وجود ناهم‌راستایی باید از کوپلینگ‌های انعطاف‌پذیر استفاده کرد تا تا بتواند این ناهماهنگی‌ها را جبران کند.
جبران ناهم‌راستایی محور یا شفت
انتقال یا عدم انتقال بارهای محوری
انتقال یا عدم انتقال ارتعاش
اجازه تنظیم محوری شفت‌ها برای جبران ساییدگی ماشین‌آلات
حفظ تراز دقیق بین شفت‌های متصل
جبران ناهمترازی میان دو شفت
هم‌راستا نبودن محورها به سه طریق اتفاق می‌افتد:
هنگامی که صفحات کوپلینگ پمپ و الکتروموتور نسبت به یکدیگر موازی باشند ولی محور شفت‌ها در ارتفاع یکسانی نباشد، عدم هم‌راستایی محوری اتفاق می‌افتد.
هنگامی که محورهای دو شفت در موقعیت و ارتفاع یکسان قرار دارند، ولی فاصله بین دو صفحه کوپلینگ از بالا و پایین متفاوت است.
حالتی نیز وجود دارد که دو حالت عدم هم‌راستایی زاویه‌ای و عدم هم‌راستایی محوری با هم وجود دارد.
ناهمترازی میان دو شفت
جمع‌بندی
یکی از تجهیزات مورد استفاده در سیستم‌های پمپاژ سیالات که همیشه همراه با پمپ می‌باشد، کوپلینگ پمپ است. همانطور که الکتروپمپ از اجزایی مثل موتور، شفت، پمپ، یاتاقان، آب‌بند و ... تشکیل شده است؛ کوپلینگ نیز دیگر قطعه مهم آن است. کوپلینگ پمپ وظیفه اتصال بین دو بخش اصلی یک الکتروپمپ یعنی الکتروموتور و پمپ را دارد. زمانی که الکتروموتور کار می‌کند شفت آن به چرخش در می‌آید. برای دوران مکانیزم جابجایی سیال در پمپ‌ها مثل پروانه، دنده، پیستون و... بایستی شفت پمپ به چرخش درآید و بدین منظور کوپلینگ نقش ارتباط بین شفت موتور و شفت پمپ را دارد. در این مقاله کالاصنعتی به معرفی انواع، کاربرد و انتخاب کوپلینگ پمپ پرداخته شد.