کاربرد انواع گیربکس صنعتی
آشنایی با گیربکس‌های صنعتی که به‌عنوان یکی از قطعات پرکاربرد و مهم در دستگاه‌های صنعتی محسوب می‌شوند، امری ضروری است. گیربکس صنعتی نیرو و گشتاور را از یک محور چرخشی به محور (شفت) دیگر انتقال می‌دهد؛ به عبارتی دیگر، برای ایجاد گشتاور مورد نیاز دستگاه‌ها استفاده می‌شود. به‌همین دلیل، گیربکس صنعتی قطعه‌ای موثر و مهم در انتقال نیرو محسوب می‌شود و از اهمیت بالایی برخوردار است.
گیربکس صنعتی سنگین‌ترین و بزرگترین نوع گیربکس به‌شمار می‌آید که با استفاده از چرخ‌دنده‌های هلیکالی قدرت تحمل فشار و انتقال نیرو گشتاور بسیار بالایی را دارد. نیروی ورودی گیربکس صنعتی به‌وسیله الکتروموتور تامین می‌شود و ارتباط گیربکس با موتور از طریق کوپل مستقیم یا مکانیزم‌هایی مانند تسمه و پولی، کوپلینگ، دنده و زنجیر و… برقرار می‌شود. گیربکس صنعتی در موارد بسیار زیادی کاربرد دارد، که به‌طور کلی بیشترین کاربرد انواع گیربکس صنعتی شامل موارد زیر می‌شود.:
سیستم‌های نوار نقاله
سنگ‌شکن و آسیاب‌ها
میکسر و همزن صنعتی
پمپ ها
توربین‌های بادی و آبی
جرثقیل و بالابرها
اکسترودرها
ماشین آلات و ابزارهای صنعتی
تجهیزات معدن
صنعت فولاد
فرآوری مواد غذایی
صنایع کاغذ
صنایع بسته‌بندی
و …
در این مقاله درباره انواع گیربکس‌ها و کاربرد آن‌ها بیشتر صحبت خواهیم کرد.
کاربرد انواع گیربکس صنعتی
گیربکس‌های صنعتی براساس عوامل مختلفی مانند کاربرد، مکانیزم، نوع دنده و… قابل دسته‌بندی هستند. به‌عنوان مثال براساس مکانیزم تغییر سرعت به دو دسته کاهنده و افزاینده تقسیم می‌شوند. همچنین براساس نوع دنده‌های به‌کار رفته در گیربکس می‌توانیم آن‌ها را به 4 دسته تقسیم‌بندی کنیم که شامل:
گیربکس حلزونی
گیربکس هلیکال (هلیکال شافت مستقیم، بول هلیکال، هلیکال آویز، هلیکال شافت موازی)
گیربکس خورشیدی
گیربکس سایکلو
در ادامه به کاربرد انواع گیربکس صنعتی می‌پردازیم.
کاربرد گیربکس حلزونی
گیربکس حلزونی
گیربکس حلزونی بیشتر در بالابرهای ساختمانی و صنعتی، میکسر و همزن صنعتی، نوار نقاله‌ها، صنایع بسته‌بندی و… استفاده می‌شود. این نوع گیربکس قیمت مناسب‌تری نسبت به سایر گیربکس‌های صنعتی دارد و به دلیل تعمیر و نگهداری آسان و همچنین عدم برگشت‌پذیری در نسبت تبدیل‌های 1:46 به بالا، در طیف گسترده‌ای از کاربردهای صنعتی استفاده می‌شود.
نوار نقاله ها (کانوایر)
بالابرها
ماشین های بسته بندی
میکسرها
صنایع و تجهیزات کشاورزی
گیربکس نانوایی
گیربکس جک اسکرو
گیربکس جک اسکرو به منظور تبدیل حرکت چرخشی به حرکت خطی استفاده می‌شود و مکانیزم حرکتی مشابه با گیربکس حلزونی دارد؛ این حرکت خطی را می‌توان برای کاربردهای مختلف که نیاز به بلند کردن یا جابجایی بارهای سنگین دارند، استفاده کرد. از گیربکس جک اسکرو در بالابرها، تعمیرگاه‌های خودرو جهت بلند کردن خودرو از زمین، صنایع غذایی، تنظیم ارتفاع سطح سکوها و دریچه سد استفاده می‌شود.
گیربکس جک اسکرو
کاربرد گیربکس خورشیدی
کاربرد گیربکس خورشیدی
گیربکس خورشیدی راندمان بسیار بالا و لقی کمی دارد و امکان کاهش دور خروجی تا سرعت بسیار پایین (حتی 0.1 دور در دقیقه) را ارائه می‌دهد. گیربکس‌های خورشیدی با دو مکانیزم عملکرد کاهنده و افزاینده تولید می‌شوند؛ کاربرد گیربکس خورشیدی کاهنده نسبت به افزاینده بیشتر بوده و در سایزهای مختلفی برای انواع کاربردهای صنعتی تولید می‌شود.
طراحی سیاره‌ای چرخ‌دنده‌ها در این گیربکس، امکان توزیع یکنواخت نیرو در چرخ‌دنده‌ها و ایجاد گشتاور بسیار بالا را فراهم می‌سازد. برخی از کاربردهای گیربکس خورشیدی صنعتی عبارت‌اند از:
صنایع کشاورزی: انواع میکسرهای ثابت و سیار، تجهیزات هرس و برداشت، کارخانه‌های بیوگاز، ماشین‌های بذر کاشت مکانیکی، خرمن‌کوب تراکتور، کلوخ شکن، تیلر
بازیافت مواد و تصفیه فاضلاب: خردکن، کامپکتور، آسیاب، دستگاه‌های تصفیه آب، تیکنر
معادن: مته، سنگ‌شکن، غربالگرها و ماشین‌های حفاری، بولدوزر
صنایع دریایی: وینچ، بالابر، جرثقیل‌های عرشه، تجهیزات جابه‌جایی مواد
راه‌سازی و ساختمان‌سازی: ماشین‌های غلتک آسفالت و جاده، جرثقیل‌های ساختمانی، کامیون‌های پمپ بتن
کارخانه‌ها قند و شکر: آسیاب، دیفیوزرها، کریستال سازها
کارخانه‌ها صنایع غذایی: مخلوط‌کن و آسیاب، ماشین‌آلات بسته‌بندی، تجهیزات حمل‌ونقل، دستگاه مختلف پخت‌وپز
صنایع نظامی
توربین‌های آبی و بادی
صنایع فولاد
کاربردهای سنگین صنعتی مانند دستگاه بالمیل
در ادامه به چند کاربرد گیربکس خورشیدی کوچک اشاره می‌کنیم:
تجهیزات پزشکی رباتیک
ربات‌های صنعتی
پرینترهای سه‌بعدی
تجهیزات برش لیزری
گیربکس سایکلو
گیربکس سایکلو تنها گیربکس صنعتی بدون چرخ دنده است و هدف از طراحی این گیربکس‌ها، شوک‌پذیری بسیار بالا است. از گیربکس سایکلو در دستگاه‌هایی که تحت شوک‌های ناگهانی اولیه یا شوک‌های مقطعی بسیار شدید قرار می‌گیرند، استفاده می‌شود. دستگاه‌های حفاری و میکسرها از جمله بزرگترین مصرف‌کنندگان گیربکس‌های سایکلو هستند.
گیربکس هلیکال شافت مستقیم
گیربکس هلیکال شافت مستقیم معمولاً در میکسر و همزن صنعتی، کارخانجات آسفالت، نوار نقاله، صنایع پلاستیک، صنعت سیمان، صنایع خوراک دام و طیور و … استفاده می‌شود.
گیربکس هلیکال شافت مستقیم
گیربکس بول هلیکال
گیربکس بول هلیکال (شفت بغل یا پینیون کرانویل) با استفاده از دنده مخروطی، راستای محور ورودی و خروجی را به زاویه 90 درجه تغییر می‌دهد و می‌توان برخی تجهیزات جانبی مانند بک استاپ، شرینک دیسک و بازوی گشتاور را روی آن‌ها نصب کرد. از گیربکس های بول هلیکال یا مخروطی زمانی استفاده می شود که نیاز به تغییر جهت نیرو بین شفت ورودی و خروجی باشد. از جمله کاربرهای گیربکس بول هلیکال می توان موارد زیر را نام برد:
صنایع نساجی
الواتورها
میکسرها
ماشین های چاپ
صنایع دریایی
نوار نقاله
گیربکس بول هلیکال
گیربکس هلیکال آویز
گیربکس آویز برای دستگاه‌هایی که محدودیت فضا دارند و نیاز به گیربکس‌های هلیکال دارند، طراحی شده است. مهم‌ترین استفاده گیربکس هلیکال آویز در راهبر جرثقیل سقفی است ولی در کاربردهای دیگری مانند همزن صنعتی نیز استفاده می‌شود. روی این گیربکس‌ها می‌توانید ترمز مغناطیسی، شرینک دیسک و فلنج خروجی نصب کنید. گیربکس های شفت موازی و آویز، معمولاً از چرخ دنده های هلیکال استفاده می کنند و زیرمجموعه این گیربکس ها به شمار می روند. رایج ترین کاربردهای گیربکس شفت موازی و آویز شامل:
راهبر جرثقیل
نورد
دستگاه های جداسازی (Classifier)
کمپرسور
میکسر
گیربکس های اکسترودر را هم می توان یکی از انواع گیربکس شفت موازی دانست که برای کاربرد خاصی با همین نام (دستگاه اکسترودر) به کار می رود.
گیربکس هلیکال آویز
گیربکس هلیکال شافت موازی و کاربردهای آن
گیربکس هلیکال شفت موازی برای کاربردهای سنگین استفاده می‌شود و با چند مرحله کاهش دور ساخته می‌شوند؛ صنایع فولاد، معادن، خردکن‌های سنگ معدنی، جرثقیل و بالمیل از جمله موارد پرمصرف گیربکس هلیکال شافت موازی هستند. این نوع گیربکس با نام گیربکس طرح روسی نیز شناخته می‌شود و قابلیت نصب سردکن روغن، فن خنک‌کننده، منبع انبساط روغن، رادیاتور هوا خنک و… را دارد.
گیرکس هلیکال شافت موازی
نوع گیربکس صنعتیکاربرد
گیربکس هلیکال شافت مستقیمصنایع سیمان، لاستیک، پلاستیک، انواع پمپ، میکسر، خنک کننده، نوار نقاله
گیربکس بول هلیکالصنایع نساجی، الواتور، میکسر، ماشین چاپ، صنایع دریایی، نوار نقاله
گیربکس آویز/ شفت موازیراهبر جرثقیل، نورد، دستگاه های جداسازی، کمپرسور، میکسر
گیربکس های حلزونینوار نقاله، بالابر، ماشین بسته بندی، میکسر، صنایع کشاورزی، گیربکس نانوایی
گیربکس خورشیدیروباتیک صنعتی، دستگاه CNC، پرینتر سه بعدی، توربین بادی و آبی، صنایع نظامی، شریدر، کاربردهای سنگین
گیربکس اکسترودر دستگاه اکسترودر
گیربکس سایکلوهمه کاربردها مخصوصاً میکسرها
انواع گیربکس از نظر مکانیزم تغییر سرعت
همانطور که گفتیم گیربکس‌های صنعتی براساس مکانیزم تغییر سرعت به دو دسته کاهنده و افزاینده تقسیم می‌شوند؛ حال می‌خواهیم بدانیم هر یک از این گیربکس‌ها چه کاربردی دارند.
گیربکس صنعتی کاهنده چیست؟
گیربکس صنعتی کاهنده، همانطور که از نامش پیداست برای کاهش سرعت ورودی و افزایش گشتاور خروجی به کار می‌رود. این امر با کمک چرخ دنده‌هایی با اندازه و نسبت تبدیل‌های مختلف به دست می‌آید. از جمله کاربردهای گیربکس صنعتی کاهنده عبارتند از:
ماشین آلات صنعتی: از این گیربکس‌ها به طور گسترده در انواع ماشین آلات صنعتی مانند نوار نقاله، میکسر، سنگ‌شکن و پمپ‌ها استفاده می‌شود.
رباتیک صنعتی: گیربکس‌های کاهنده نقش مهمی در دستگاه‌های رباتیک صنعتی مانند ماشین‌های CNC، چاپگرهای سه بعدی و… ایفا می‌کنند. گیربکس‌های کاهنده با کاهش سرعت و افزایش گشتاور، این ماشین‌ها را قادر می‌سازند تا کنترل دقیق‌تری روی سرعت و حرکت داشته باشند.
تجهیزات معدن: گیربکس‌های کاهنده در تجهیزات معادن مانند بلدوزر، جرثقیل‌ها و… برای کارهایی مانند بلند کردن و جابجایی بارهای سنگین استفاده می‌شود.
گیربکس صنعتی افزاینده
گیربکس‌های صنعتی افزاینده برای افزایش دور ورودی از موتور استفاده می‌شود؛ این گیربکس‌ها کاربردهای بسیار محدودتری نسبت به گیربکس کاهنده دارند. به‌عنوان مثال، در توربین‌های بادی و آبی خانگی، برای اتصال به تراکتورها برای افزایش دور و امکان اتصال به پمپ و ژنراتور استفاده می‌شوند.
جمع بندی
گیربکس‌های صنعتی انواع مختلفی دارند که هر یک از آن‌ها مشخصات و ویژگی‌های مخصوص خود را دارد. برای انتخاب گیربکس مناسب باید چندین عامل را در نظر بگیرید. از جمله عوامل مهم:
الزامات مورد نیاز کاربرد
طراحی و مشخصات فنی گیربکس
برند تولیدکننده و خدمات پس از فروش
اگر می‌خواهید مطمئن شوید که گیربکس انتخاب شده با کاربرد صنعتی مورد نظر شما سازگار است، می‌توانید با کارشناسان کالاصنعتی که در این زمینه تخصص کافی را دارند، در ارتباط باشید.
مشاوران کالاصنعتی برای ارائه مشاوره تخصصی و رایگان در خدمت شما هستند.